Diagnostyka chorób trzustki jest dość trudna, ponieważ narząd ten ma dużą rezerwę czynnościową i nie jest obficie unerwiony bólowo. W diagnostyce szczególnie groźnych stanów ostrego zapalenia można jednak wykorzystać kilka specyficznych objawów.
Kryteria Ransona
Kryteria Ransona to zespół objawów badanych w celu zdiagnozowania ostrego zapalenia trzustki. Aby wykorzystać potencjał tej skali, badania przeprowadza się dwukrotnie w odstępie 48 godzin. W obu „rzutach” sprawdza się różne parametry, a w celu postawienia diagnozy pozytywnej potrzebne są co najmniej trzy pozytywne wyniki testu. Obecnie dość często skalę Ransona Wykorzystuje się raczej do określania prawdopodobieństwa i wówczas spełnienie 7-8 (ze wszystkich 11 weryfikowanych) kryteriów, daje 100% pewności diagnostycznej. W klasycznym ujęciu ocenia się tylko prawdopodobieństwo zapalenia jako niskie, jeśli pozytywne są maksymalnie testy i stawia diagnozę prawdopodobnego ostrego zapalenia trzustki przy ich większej ilości.
Zaawansowane stadium ostrego zapalenia trzustki
Ostre zapalenie trzustki jest ciężką chorobą, która w żadnym przypadku nie może zostać zbagatelizowana. Stan pacjenta może się bardzo szybko pogorszyć, ponieważ w przebiegu tej jednostki stosunkowo często dochodzi do krwawienia wewnętrznego. Wówczas dochodzi do zapalenia otrzewnej, co jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia, a rokowania są jeszcze gorsze, jeśli bakterie dostaną się do krwiobiegu.
W ocenie rokowań pomagają dodatkowe objawy związane z zapaleniem trzustki wspomniane na stronie http://chirurgia-onkologia.com.pl/nazwiska-w-chirurgii/.
Objaw Foxa
Jest to zasinienie okolicy pachwinowej wynikające z krwawienia do jamy zaotrzewnowej w przebiegu ostrego zapalenia trzustki. Jest to bardzo niepokojący objaw i wymaga natychmiastowej interwencji. Samo zasinienie jest skutkiem podbiegnięcia tkanek krwią oraz rozpoczęcia procesów jej rozpadu poza właściwym szlakiem metabolizmu.
Objaw Cullena
Jest to jeden z późnych objawów ostrego zapalenia trzustki. Obserwuje się go jako ogniska martwicze w tkance podskórnej okolic pępka. Rokowania pacjenta, u którego stwierdza się objaw Cullena, są zasadniczo złe. Do martwicy dochodzi najczęściej po perforacji trzustki, kiedy sok trzustkowy umożliwi rozkład tkanek. W przypadku zakażenia, do którego zwykle dochodzi w takich przypadkach, może dojść do uogólnienia i posocznicy.
Objaw Grey-Turnera
Podobnie jak objaw Cullena, również ta cecha pojawia się w przebiegu zapalenia trzustki dość późno i także zdecydowanie obniża rokowania. Do wykształcenia objawy Greya-Turnera dochodzi wskutek martwicy tkanki podskórnej okolic lędźwiowych, często tylko po lewej stronie ciała. Mechanizm powstania ognisk nekrotycznych jest tak sam, jak we wcześniejszym przypadku i również przy tym objawie konieczna jest natychmiastowa interwencja, która jednak – nawet poprawnie przeprowadzona – nie daje gwarancji wyzdrowienia ani przeżycia pacjenta.
